Việc Định hướng hay đồng hành cùng các con trong việc lựa chọn ngành nghề và trường học phù hợp với lực học cũng như sở thích của các con là điều khiến nhiều bậc cha mẹ đau đầu. Cha mẹ cùng tham khảo cách giúp con có được điều kiện tốt nhất trong việc học tập và thi cử nhé.

1.Câu chuyện hướng nghiệp cùng thời đại 

Một diễn giả nổi tiếng đã chia sẻ với chúng tôi nghe về 3 câu chuyện hướng nghiệp qua từng thế hệ:

- Câu chuyện thứ nhất: Một người phụ nữ thuộc thế hệ 8x, một người đang nuối tiếc với công việc hiện tại. Người đó ước rằng mình quay trở lại lúc chuẩn bị lựa chọn ngành nghề thi để thay đổi chứ không phải là ngành nghề mình đã theo học và đang làm việc như hiện tại. 

- Câu chuyện thứ hai: Một cậu 9x, cậu luôn không có cảm hứng cũng như động lực làm việc. Tình trạng thường xuyên tìm cách nghỉ việc bởi luôn cảm thấy “chán” và không như mong đợi.

- Câu chuyện thứ 3: Câu chuyện cuối cùng là về một bạn trẻ sinh năm 10x, một thế hệ tân tiến và tự do, Nhưng việc không thể định nghĩa được “đam mê là gì?”. Và dù được tự do chọn ngành, chọn nghề với đam mê, sở thích, nhưng các bạn cũng không thể chọn được chính xác, và cũng không biết như nào mới là chính xác.

Bạn có thể nhận thấy, tư duy của phụ huynh đã ngày một “thoải mái” hơn, bố mẹ tôn trọng ý kiến của con cái mình hơn. Nhưng việc “hướng nghiệp” cho các con luôn là vấn đề khiến các bậc phụ huynh rơi vào bế tắc. Nhiều bậc phụ huynh cho rằng với kinh nghiệm sống của mình không cần đến việc "hướng nghiệp" trong việc giúp con lựa trọn ngành nghề và trường học phù hợp với sở thích cũng như khả năng thi đậu các trường Đại Học. Nhưng cũng có một số bậc cha mẹ luôn “cởi mở”, họ cho phép con mình làm bất cứ thứ gì chúng muốn, để các con tự đi tìm đam mê để theo đuổi. Tất cả những lối suy nghĩ đó đều thể hiện rằng: phụ huynh Việt Nam thực chất chưa từng hướng nghiệp đúng đắn cho con mình. Vậy đâu mới là cách thức hướng nghiệp đúng đắn? Bố mẹ phải tư duy về “hướng nghiệp” như thế nào để có thể giúp đỡ con mình?

2.“Hướng nghiệp” là điều mà các bậc phụ huynh cần theo học?

3 thế hệ phụ huynh với suy nghĩ và nhận thức về "hướng nghiệp" đã có nhiều thay đổi tiến bộ theo thời gian nhưng họ chưa thực sự chưa hiểu rõ sự quan trọng của Hướng nghiệp. Lý do chính là phụ huynh cũng chưa thực sự có kiến thức về nghề nghiệp để định hướng cho con. Thực tế này mang đến cơ hội phát triển tài năng cá nhân nhiều hơn cho người trẻ. Nhưng cũng chính những cơ hội đó sẽ khiến người trẻ gặp phải vấn đề “không biết nên chọn nghề gì?”, vì lứa tuổi này quá chú trọng “đam mê” mà bỏ qua thực tế. Trong hoàn cảnh này, sự giúp đỡ của bố mẹ, những người có sự từng trải, có suy nghĩ khách quan, sẽ là vô cùng cần thiết đối với các bạn.  Để làm được điều đó, bố mẹ cần hiểu rõ về các nghề nghiệp, “bắt sóng” cùng những nghề mới, cũng như tìm hiểu nhiều hơn về nhu cầu nhân lực của thị trường, chứ không nên chỉ tập trung vào những ngành “hot”. Mỗi đứa trẻ có một tài năng cá nhân riêng, chỉ cần có cơ hội phát huy tài năng đó, các bạn hoàn toàn có thể thành công với sức trẻ và đam mê của mình. Đó là lý do vì sao quan điểm ngành nghề của các bậc phụ huynh nên rộng mở hơn để tìm ra một con đường phù hợp cho con mình.

3.Làm sao giúp các con tự học “hướng nghiệp”? 

3.1. Tìm hiểu về thị trường lao động nhiều hơn trong việc Hướng nghiệp: 

Việc lựa chọn đầu ra là điều kiện mà các bậc phụ huynh cũng như học sinh quan tâm hàng đầu. Tuy nhiên, sự quan tâm đó không được thể hiện bằng hành động cụ thể. Việc bố mẹ và các bạn trẻ không tìm hiểu rõ về nhu cầu nhân lực của thị trường thường dẫn đến việc mọi người bị cuốn theo những ngành nghề “hot”, vì vậy mà bỏ lỡ nhiều cơ hội tiềm năng. Các bậc phụ huynh hãy quan tâm đến vấn đề này hơn, một cách nghiêm túc và trực quan. Những con số chính là cơ sở vững chắc để các quyết định trở nên đúng đắn và hợp lý hơn.

3.2. Tìm hiểu nghề nghiệp một cách thực tế hơn với nhu cầu lao động hiện nay và tương lai

Khi các bạn trẻ đang mơ mộng với “đam mê” của mình, bố mẹ cần là người giữ được tính thực tế để giúp các bạn chọn nghề chính xác hơn. Lựa chọn ngành nghề theo sở thích cũng như trào lưa của nhiều bạn trẻ khiến nhiều bạn trẻ dễ rơi vào trạng thái “chán nản” và bỏ việc. Trong hoàn cảnh đó, điều bố mẹ cần làm chính là sống thực tế hơn bao giờ hết. Phụ huynh cần tìm hiểu rõ về thực tế nghề nghiệp hơn, dựa vào kinh nghiệm sống, hỏi han người trong nghề hay tìm kiếm thông tin trên các trang mạng,… Những thực tế đó sẽ vẽ ra một bức tranh chân thực hơn để các bạn trẻ nhìn nhận được vấn đề và chọn được nghề phù hợp với mình.

3.3. Khách quan trong cách giao tiếp

Hướng nghiệp với lứa tuổi này không phải là đưa ra một nghề nghiệp cụ thể, mà là xác định các thế mạnh kiến thức và kỹ năng của các bạn. Những thế mạnh đó chính là cơ sở để các bạn định hình được ngành học phù hợp với bản thân trong tương lai. Tuy nhiên, để hiểu và cùng con cái chia sẻ vấn đề học hành, nghề nghiệp, đối với nhiều bậc cha mẹ, đó là điều rất khó khăn. Vấn đề mà các phụ huynh hay gặp phải nhất chính là “áp đặt suy nghĩ” của bản thân lên con cái. Mọi lý giải đều luôn có cùng một lý do:”Bố mẹ là người lớn, bố mẹ biết.” Sự thiếu khách quan là một trong những nguồn cơn khiến các bạn trẻ mâu thuẫn ngầm với cha mẹ. Những lý giải thực tế, có lý lẽ và minh chứng cụ thể sẽ là cách “thuyết phục” hiệu quả nhất đối với những bạn trẻ trong độ tuổi học sinh. Đưa ra một lời khuyên hợp tình hợp lý chính là điều mà bố mẹ cần làm cho con mình trong hoàn cảnh như vậy.

3.3. Không quên dạy con những kỹ năng sống hằng ngày

Việc thường xuyên tâm sự với con là cách hiệu quả để bố mẹ giáo dục kỹ năng sống cho con mình. Thông qua những câu chuyện thực, phụ huynh cần dạy cho các bạn trẻ sự kiên nhẫn, và sự mạnh mẽ đối mặt với xã hội,… Những kỹ năng nhỏ này sẽ giúp tinh thần sống của các bạn thêm kiên cường và lạc quan. Chúng sẽ giúp các bạn không bị gục ngã khi gặp phải những khó khăn hay thất bại. Những bức tranh màu hồng thuộc về tuổi thơ, người trẻ bây giờ phát triển tư duy rất nhanh nhờ sự phát triển của công nghệ và kết nối xã hội. Vậy nên khi đến một độ tuổi nhất định, các bậc phụ huynh nên quan tâm đến vấn đề này nhiều hơn.
… Hơn tất cả, hãy đồng hành cùng con. Chúng ta có thể nói rất nhiều về các cách hướng nghiệp cho con cái, nhưng lý thuyết áp dụng vào thực tế lại không phải dễ dàng. Vậy nên, các phụ huynh sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc này. Những lúc như vậy, hãy lắng nghe và đồng hành cùng con. Chỉ khi cùng con đi trên một con đường, bố mẹ mới có thể dần nhận ra rằng các bạn ấy thật sự cần gì và làm tốt được điều gì.

Chúc Các bạn thành công trong việc hướng nghiệp ngành nghề và trường học tốt nhất cho con trẻ!