Một trong những hình ảnh không thể thiếu để gips phầm làm nên nét đẹp đặc trưng của vùng biển que hương Quảng Ngãi thân yêu ấy đó chính là hình ảnh 'chất mặn' đã để lại trong lòng người đọc những ấn tượng sâu sắc trong bài thơ 'Quê Hương'.

Cả bài thơ chỉ có duy nhất một từ 'mặn' thôi nhưng ẩn chứa trong nó biết bao nhiêu điều kì diệu mới mẻ nhưng cũng vô cùng gần gũi, yêu thương. Vị mặn mang nét đặc trưng của biển cả, mặn trong tình cảm giữa con người với con người và cái mặn mà trong nỗi nhớ, tình yêu của tác giả đối với Quê hương mình.

Có lẽ mỗi khi nhắc đến từ 'mặn' người ta sẽ hình dung ra một khung cảnh êm đềm, thoáng đạt của biển cả mênh mông với bãi cát trắng mịn và tận hưởng là gió mát mẻ từ biển thổi vào. Chính vì vậy, 'mặn' đã là nét đặc trưng của biển cả, chính là nét đặc trưng của quê hương nhà thơ Tế Hanh.

Vị mặn mòi nồng đượm ấy được kết tinh bởi nhiều yếu tố: nước biển mang vị mặn, có biển khi ăn cũng có mùi mặn à ngay cả gió biển cũng mang hơi mặn thổi vào đất liền khiến con người cảm thấy dễ chịu. Vị mặn trong hồn thơ Tế Hanh còn là vẻ đẹp của những người dân chài - một biểu tượng cao đẹp của người con miền biển:

Là những người con của biển cả, ở đầu sóng, ngọn gió, sống với biển, gắn bó với biển mang những nét đặc trưng nhất của biển. Người dân chài được nắng biển, gió biển, sóng biển nhuộm một màu đặc trưng 'rám nắng' thể hiện sự khỏe khắn, rắn rỏi. 'Cả thân hình' được khắc họa bằng bút pháp hiện thực lãng mạng đã miêu tả được thân hình vạm vỡ của người dân chài thấm đãm hơi thở của biển cả, nồng mặn vị muối của đại dương bao la.

Vị xa xăm qua cách nói ẩn dụ là vị của đại dương, gió nắng. Cái độc đáo của nhà thơ khi miêu tả chất mặn là hai câu thơ tả cảnh con thuyền đánh cá trở vể.

Dưới ngòi bút lãng mạng, tinh tế của tác giả Tế Hanh, chiêc thuyền trở thành một sinh thể sống có tâm trạng, có tâm hồn, nó mới biết 'im bến mỏi..' không chỉ là nghỉ ngơi mà dường như là giây phút lắng lại để chiêm nghiệm nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ'.

Bằng việc sử dụng biện pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác qua từ 'nghe' chất muối mặn mà ấy đã ngấm vào từng thớ vỏ của con thuyền. Nếu người dân chài được nắng biển, gió biển, sóng biển nhuộm màu đặc trưng thì con thuyền ngấm vị mặn mòi của mẹ biển cả mệnh mông, được mang những nét đặc trưng nhất của đại dương.

Phải là người tinh tế lắm, nhạy cảm lắm Tế Hanh mới viết nên câu thơ hay như vậy! Có lẽ chất mặn mòi kia cũng đã thấm sâu vào da thịt nhà thơ, vào tâm hồn nhà thơ để trở thành nỗi niềm ám ảnh gợi bâng khuâng.

Với ngôn ngữ thơ mộc mạc bình dị, hình ảnh thơ trong sáng thì chất mặn không những mạng nét đặc trưng của biển cả mà cái mặn mòi trong tình cảm, trong lối sống của con người với con người, nôn nao cái tình người dân trào đằm thắm. Chất mặn mòi thấm đẫm tình người ấy được tác giả khắc họa qua lời đề từ 'chim bay dọc biển đem tin cá' là để bày tỏ niềm kính yêu, niềm kính trọng của nhà thơ với người cha - cụ Trần Tất Tố - người có công sinh dưỡng và cũng là người khơi nguồn cảm hứng thi ca đến cho ông. Lời đề từ có ý nghĩa như một câu tục ngữ đúc kết kinh nghiệm sống và kinh nghiệm lao động sản xuất, đi biển lâu đời của người dân chài. Cánh chim bay hiền hòa dọc biển mang thông điệp tốt lành, yên bình của thiên nhiên. Cái mặn mòi dâng trào tình người đắm thắm được thể hiện qua câu thơ thứ 3 'nhờ ơn trời biển lạng cá đầy ghe'. Nhờ ơn trời vang lên như lời cảm tạ người mẹ biển cả tri ân đất trời, đã cho họ một chuyển ra khơi tốt đẹp, cho họ thành quả lao động.

Nếu ai đã từng biết đến cơn thịnh nộ của biển khơi, những đôi mắt tuyệt vọng đau khổ ngóng trông ra biển thì mới thấu hiểu sâu sắc lời cảm tạ chân thành đó.

Có lẽ tình yêu quê hương là một tình cảm vô cùng thiêng liêng và cao quí đối với mỗi con người. Với Tế Hanh cũng vậy, quê hương luôn là nguồn cảm xúc dạt dào trong cuộc đời viết văn của ông. Trong bài thơ 'Gửi Quảng Ngãi' nhà thơ đã từng viết: 

Cái mặn mà trong nỗi nhớ, tình yêu của tác giả đối với quê hương đã thấm đẫm trong từng trang viết của Tế Hanh. Cái mặn mà diễn tả nỗi nhớ da diết thường trực khôn nguôi cùng tình yêu quê hương tha thiết của người con làng chài khi xa quê đã khắc họa qua khổ thơ cuối:

Nhờ bốn câu thư này ta mới hiể được tiếng lòng của người con xa quê, dù đi xa đến mấy, xa bao nhiêu thì quê hương vẫn vẹn nguyên, tươi mới trong tái tim, tâm hồn của cậu học trò ngày ấy. Xa quê nên hình ảnh quê hương in đậm trong tâm trí của nhà thơ là tất cả những gì đặc trưng nhất, thân thương nhất. Đó là nỗi nhớ da diết về màu nước xanh của biển quê hương, về hình ảnh những chú cá, chiếc buồm, con thyền.

Đó là nỗi nhớ cồn cào cái 'mùi nồng mặn' - hương vị đặc trưng của quê hương làng chài. Đó là tấ cả màu sắc, hương vị của một làng chài ven biển nơi tác giả đã tăm mình cùng với tuổi thơ.