Từ khi sinh ra mỗi con người chúng ta đều phải có người thầy dìu dắt, người thầy đầu tiên chính là bố mẹ, ông bà, các anh chị em trong gia đình.

Những người thân yêu xung quanh chúng ta dạy cho chúng ta biết đến thế giới bao la bên ngoài, từ đó con người dần dần hình thành ý thức tính cách, phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần. Nếu không có thầy con người sẽ không phát triển được cũng như tục ngữ có câu “Không thầy đố mày làm nên”.

Trong xã hội, người thầy có một vai trò rất quan trọng trong việc tu dưỡng, rèn luyện, hình thành, phát triển, hoàn thiện nhân cách của mọi lứa tuổi học sinh. Câu tục ngữ “Không thầy đố mày làm nên” mang hình thức thách đố nhưng bản chất lại là câu khẳng định, mang cấu trúc kiểu phủ định, thuộc loại câu hỏi tu từ. Hai từ: “thầy” – “mày”, từ “mày” không mang ý nghĩa hạ thấp giá trị của học sinh mà để đi liền với chữ “thầy” để tạo vần và dễ nhớ. Câu tục ngữ nói lên vai trò quan trọng của người thầy trong nền giáo dục nhân loại gắn liền sự nghiệp trồng người, đồng thời nhắc nhở mỗi người phải biết ơn, kính trọng thầy cô giáo. Không chỉ vậy, câu tục ngữ còn mang giá trị truyền thống “tôn sư trọng đạo” của dân tộc Việt Nam từ xưa đến nay.

Thầy không chỉ là người dạy dỗ truyền đạt những kiến thức mà còn là dạy cho ta đạo đức, phẩm chất, giá trị mỗi con người. Học chữ, học làm người, học làm việc, tất cả mọi cái đều phải có thầy. Có thể nói thầy như thế hệ đi trước, trải qua biết bao kinh nghiệm trong cuộc sống, nay truyền thụ lại kiến thức cho học sinh, mở đường chỉ lối, giúp ta có con đường đúng đắn nhất để đi. Công lao đó không gì sánh nổi. Những ngày đầu tiên bước vào lớp, thầy đã dìu dắt, dạy dỗ, chỉ bảo từng chút một để chúng ta làm quen với những chữ cái, con số. Thầy dạy học đếm, học viết, học đánh vần. Bước lên lớp cao hơn thì thầy dạy chúng ta những điều sâu sắc hơn, giới thiệu giải thích về thế giới bên ngoài để chúng ta định hình được. Suốt quá trình học tập thì thầy là người luôn sát cánh bên ta, trợ giúp, nâng đỡ, chắp cánh cho những ước mơ bay vào tương lai. Không một người học sinh nào có thể thành đạt vào đời mà không có sự kèm cặp của thầy. Tất nhiên, khi thầy dạy cho chúng ta mà chúng ta không biết tiếp nhận, không biết vận dụng thì công sức của thầy cũng chỉ là không. Chính vì vậy, chúng ta cần biết rằng tâm huyết của thầy dành cho chúng ta là hết mình ới sự kỳ ào ào thế hệ học sinh tương lai, chính vì thế chúng ta cũng phải nỗ lực, cố gắng, chịu khó để không phụ lòng những công ơn đó. Công lao của thầy đối với sự nghiệp giáo dục, rèn luyện học sinh là vô cùng lớn, nó chính là nền tảng của sự thành đạt trong tương lai. Khi một người thầy hết lòng vì học sinh thì đó chính là niềm đam mê yêu nghề của thầy và cũng là tư tưởng lớn trong nền giáo dục.

Chúng ta có được như ngày hôm nay cũng chính là do sự dìu dắt, dạy dỗ, sự nỗ lực hết mình của thầy cô. Thầy truyền thụ kiến thức, rèn giũa những phẩm chất cao quý tốt đẹp trong mỗi con người chúng ta để chúng ta trở thành những viên kim cương sắc bén, những viên ngọc đã được gọt giũa, có thể toả sáng trong đường đời. Câu tục ngữ ngầm nhắc nhở chúng ta hãy biết kính trọng, biết ơn người thầy ở mọi lúc mọi nơi, hình ảnh của người thầy phải đi vào sự tôn kính trong mỗi chúng ta. Hãy biết vận dụng vốn kiến thức của thầy đã truyền thụ kết hợp với khả năng vốn có của bản thân để tạo nên một sự thành đạt rực rỡ trong cuộc đời của mình. Đó chính là những gì thầy mong muốn, gửi gắm niềm tin ở ta. Và nó cũng thể hiện lòng tôn kính một cách sắc nét nhất đối với thầy. 
Câu tục ngữ “Không thầy đố mày làm nên”  mang giá trị trường tồn cùng thời gian và trong bất kì hoàn cảnh nào thì ý nghĩa của nó cũng luôn được chấp nhận và khẳng định. Câu tục ngữ mang hình thức giản dị, âm điệu vui nhộn, nhưng ẩn chứa trong đó là biết bao nỗi niềm, tâm sự của ông cha ta. Câu tục ngữ chính là sự đúc kết từ kinh nghiệm của ông cha ta, nhắc nhở con người hãy hiểu được vai trò giá trị của người thầy, hãy biết suy nghĩ một cách toàn diện nhất để có những thái độ bộc lộ sự kính trọng đối với thầy, không chỉ là lời nói, mà còn bằng hành động. Hãy thể hiện rằng, chúng ta là những con người văn minh, biết đạo lí làm người  “uống nước nhớ nguồn” và xứng đáng là con rồng cháu tiên.