Con người luôn là trung tâm của rất nhiều các mối quan hệ xoay quanh. Có người chỉ là mỗi quan hệ thoáng qua nhưng cũng có những người gắn bó với ta như ruột thịt trong gia đình, đi theo ta trong suốt cuộc đời.
Tình bạn là một mối quan hệ như vậy:
Tình bạn là nhu cầu cần thiết và quan trọng trong cuộc đời mỗi người, trong kho tàng văn học nước ta tình bạn được nhắc đến trong thơ, ca dao, dân ca như:
Bạn bè là nghĩa tương tri,
Sao cho sau trước một bề mới yên.
Hoặc:
Ai về ta gởi bức thơ,
Hỏi người bạn cũ bây giờ nơi nao!
Hoặc:
Chim lạc bầy thương cây nhớ cội,
Xa bạn xa bè, lặn lội tìm nhau.
Có những tình bạn được lưu danh, ca tụng muôn thuở như tình bạn của Lưu Bình với Dương Lễ, Bá Nha với Chung Tử Kì, như Nguyễn Khuyến với Dương Khuê… cuộc sống xung quanh ta cũng có rất nhiều tình bạn đẹp, sâu sắc và cảm động.
Trong cuộc đời mỗi chúng ta, ai cũng có ít nhất là một vài người bạn. Tình bạn không đến từ một phía, nó là sự sẻ chia, quan tâm, thông cảm, là sự thấu hiểu về nhau giữa hai người. Một tình bạn đẹp phải xuất phát từ sự chân thành, trong sáng, vô tư và tin tưởng. Những điều này tưởng như đơn giản nhưng đó lại là điều kiện tiên quyết khởi đầu cho một tình bạn đẹp lâu bền. Con người rất sợ sự cô đơn, luôn muốn có người đáng tin tưởng để có thể sẻ chia, tâm sự nhưng cũng luôn cảnh giác với những người muốn gây tổn thương cho người khác. Tình bạn sẽ không thể bền vững nếu không trong sáng, có mục đích hay để lợi dụng lẫn nhau. Chúng ta không thể có tình bạn bền chặt nếu luôn phải đề phòng họ, cảnh giác từng ly từng tý với nhau.
Tình bạn trong sáng không chấp nhận những toan tính nhỏ nhen, vụ lợi và sự đố kị hơn thua. Hiểu biết, thông cảm và sẵn sàng chia sẻ vui buồn, sướng khổ với nhau, đó mới thực sự là bạn tốt. Còn những kẻ: Khi vui thì vỗ tay vào, đến khi hoạn nạn thì nào thấy ai thì không xứng đáng được coi là bạn.
Tình bạn không dễ dàng có được, nó cần phải có thời gian để vun đắp, có khó khăn hoạn nạn để thử thách và trưởng thành. Phải có sự thông cảm và giúp đỡ lẫn nhau giữa hai người bạn mới có thể khiến họ hiểu nhau hơn. Mặt khác, con người không hoàn hảo, luôn có những thói quen xấu bên cạnh những cái tốt. Muốn tình bạn được bền lâu, ta không được bao che dung túng trước những thói quen xấu này.
Đã là bạn thân thì thường dễ dàng xuề xoà, bỏ qua những thói hư tật xấu của nhau. Tình bạn muốn lâu dài cần tránh sự nể nang, bao che… sẽ làm cho bạn dấn sâu hơn vào con đường tiêu cực. Trong trường hợp này bạn cần có những lời khuyên đúng đắn, sáng suốt và đầy tình thân ái. Bởi mỗi người sẽ có một tính cách khác nhau. Dẫu có thể có nét tương đồng nhưng điểm khác nhau sẽ vẫn rất lớn. Giúp bạn sửa chữa sai lầm cũng chính là giúp mình, giữ cho mình đi trên đường ngay lối thẳng để tu dưỡng thành người hữu ích. Sẽ thật bình yên khi ta gặp khó khăn mà luôn có người sẵn sàng đưa tay giúp đỡ hay khi có tâm sự sẽ có người yên lặng ngồi bên lắng nghe. Cũng thật hạnh phúc khi có tin tưởng chia sẻ với ta những điều giản dị. Và thật ấm áp khi có người luôn nhớ những thói quen nhỏ nhặt của ta để khi ta đi đâu, làm gì họ sẽ lại quan tâm, nhắc nhở. Nếu tìm được một người bạn như thế bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc và đầy đủ vì bạn sẽ không phải lo âu hay đối mặt với những nỗi cô đơn hay sợ hãi trước cuộc sống tẻ nhạt.
Tình bạn là một món quà thiêng liêng và cao quý mà chúng ta cần trân trọng, vun đắp lâu dài. Tình bạn không tự nhiên mà có, nhưng nó cũng rất dễ mất đi khi ta không nâng niu, bảo vệ. Tình bạn giúp cuộc sống của chúng ta có ý nghĩa. Coi trọng tình bạn, nó sẽ đơm hoa kết trái, tình bạn là một vị thuốc tinh thần giúp con người luôn vững vàng trong cuộc sống hay khi đối mặt với những khó khăn thử thách của cuộc đời.