Một giáo viên nhiều năm chấm điểm thi môn văn học trong các kỳ thi tốt nghiệp THPT chỉ ra những lỗi mà các bạn học sinh thường gặp phải để rồi mất điểm không đáng có. Các bạn hãy tránh mắc lỗi nhờ cách khắc phục đơn giản trong bài nhé. 

Viết sai chính tả, dùng từ không sát với yêu cầu của đầu bài

Lỗi này hầu hết các bạn học sinh mắc phải vì thói quen viết nhanh, cẩu thả và viết tắt tùy tiện... chẳng hạn: không phân biệt được trường hợp nào dùng "d", trường hợp nào dùng "gi", "r", hoặc nhầm lẫn giữa "n" với "l", "ch" với "tr", sử dụng phương ngữ, sử dụng các ký hiệu của các môn học khác vào bài làm như: từ "nước" thì ghi là: (trong môn Hóa), từ "của" thì ghi là "of", từ "và" thì ghi là "and" (trong môn tiếng Anh), hoặc thí sinh không viết hoa tên riêng, tên địa danh, đặt dấu câu chưa đúng vị trí,...

Một số bạn học sinh còn sử dụng ngôn từ không đúng với ngữ cảnh, không gian thời gian. Chẳng hạn, cùng một từ mang nghĩa là "chết" ta có các từ đồng nghĩa khác như: mất, qua đời, ra đi, hi sinh, quyên sinh,... tuy nhiên, nhiều thí sinh chưa biết cách chọn từ ngữ phù hợp với văn cảnh, ngữ cảnh. Những lỗi này quả thực không sai trong văn phạm, tuy nhiên nó sẽ làm giảm thiện chí của người chấm và ảnh hưởng đến kết quả bài thi của thí sinh. Vì thế, Bạn sẽ có một bài văn hấp dẫn khi mình tránh được các lỗi chính tả, lỗi dùng từ không phù hợp rồi đó. Bạn có thể tham khảo cách dùng từ trong sách giáo khoa, trong từ điển tiếng Việt và căn cứ vào ngữ cảnh để dùng từ phù hợp. Bên cạnh đó, có thể tham khảo ý kiến bạn bè, thầy cô trong quá trình học.

Viết văn lạc đề là lỗi vô cùng nguy hiểm

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến bạn lạc đề trong bài thi môn văn, Bạn nên đọc kỹ đề trước khi làm bài. Trong quá trình học còn chưa chủ động về mặt kiến thức, tình trạng học tủ, học lệch và máy móc, rập khuôn trong quá trình làm bài. Bạn cần thực sự đọc và hiểu kỹ đề bài để tránh việc lạc đề do hiểu sai ý của bài thi.

Khi đề bài yêu cầu bạn phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong tác phẩm "Vợ chồng A Phủ" của Tô Hoài, đáng lẽ các bạn cần lựa chọn giai đoạn và các tình huống cao trào để thể hiện sức sống tiềm tàng của Mị như: trong đêm tình mùa xuân, khi cởi trói cho A Phủ thì lại sa vào phân tích từ đầu đến cuối tác phẩm, thậm chí một số em lại đi vào phân tích nhân vật A Phủ.

Để tránh lạc đề, bác bạn bình tĩnh đọc kỹ đề, tìm hiểu đề thông qua thao tác đọc và phân tích đề, sau đó xác lập dàn ý để viết. Trong quá trình tìm hiểu đề, thí sinh phải chú ý đến từ ngữ yêu cầu của đề để phân các dạng đề như: "Hãy chứng minh", "Hãy phân tích", "Cảm nhận" , "Bằng việc so sánh... hãy chứng minh nhận định".

Diễn đạt và trình bày lủng củng, thiếu khoa học là lỗi các bạn học sinh thường xuyên mắc phải

Viết đoạn văn lủng củng thiếu hấp dẫn là do các bạn học sinh thiếu kỹ năng trong quá trình viết văn. Chẳng hạn: viết câu thiếu chủ ngữ, vị ngữ; viết câu tối nghĩa, vô nghĩa. Việc chưa thể xác định rõ nội dung chính để tập trung triển khai, tẩy xóa nhiều trong bài thi,... dẫn đến một bài viết kém lủng củng kém hấp dẫn. Mặt khác, kỹ năng trình bày cũng là một thao tác hết sức quan trọng với mỗi thí sinh. Nhiều thí sinh chưa biết cách trình bày một bài văn sao cho mạch lạc, lôgic mà sa vào kể lể, viết tràn lan.

Khắc phục những lỗi trên cũng không phải quá khó khăn, các bạn cần tập viết đoạn văn đúng cấu trúc ngữ pháp. Các bạn chỉ cần tập trung, phát triển chi tiết các ý chính, ý phụ sao cho phù hợp. Bạn cần kết hợp các kiểu câu để tăng tính hấp dẫn của bài viết như: khẳng định, phủ định, cầu khiến, cảm thán,... và các phương pháp lập luận như: phân tích, chứng minh, so sánh, bình luận,... Ngoài việc tập trung triển khai nội dung theo trình tự, dùng câu từ phù hợp hấp dẫn, các bạn học sinh cũng đừng quên việc trình bày các đoạn văn một cách khoa học, sạch đẹp nhé.

Dẫn chứng không xác thực cho ý chính

Các đoạn văn hấp dẫn trong bài thi không thể thiếu những dẫn chứng đi kèm nhằm tăng tính chặt chẽ và thuyết phục cho người đọc. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ dễ sa vào việc nêu dẫn chứng quá nhiều, quá lan man. Điều này làm cho bài văn đơn điệu và thiếu những thao tác như phân tích, chứng minh, cảm nhận,... Một biểu hiện sai sót của thí sinh khi dẫn chứng là trích dẫn chưa chính xác hoặc chưa biết cách trích dẫn. Chẳng hạn: để dấu ngoặc kép tùy tiện, phần trích dẫn câu thơ hoặc lời nói của nhân vật thì quên dấu ngoặc kép, trích dẫn bằng việc đưa ý kiến cá nhân thay thế cho lời của nhân vật hoặc của một người nổi tiếng nào đó,...

Để khắp phục lỗi dẫn chứng không phù hợp, các bạn học sinh cần có kỹ năng nêu dẫn chứng sau mỗi luận điểm, luận cứ của vấn đề. Có những nguyên tắc được áp dụng trong hầu hết các môn học như một trích dẫn phần văn bản hoặc câu nói của một ai đó thì ta nên đưa vào trong dấu ngoặc kép và đảm bảo tính chính xác. Nếu bạn không nhớ chính xác phần trích dẫn thì thí sinh không nên bỏ trong dấu ngoặc kép cũng không ảnh hưởng đến sự hấp dẫn của bài viết. Đồng thời, khi nêu dẫn chứng cần có sự lựa chọn và lấy những dẫn chứng có tính điển hình, tránh việc đưa dẫn chứng tùy tiện, tràn lan mà không hiệu quả.

Ví dụ: muốn trích dẫn một vài câu trong tác phẩm "Vợ nhặt" của Kim Lân, nếu bạn không thể nhớ chính xác nội dung để trích dẫn trong bài viết, các bạn chỉ cần ghi nhớ những từ, cụm từ và lồng ghép vào trong câu văn của mình để đảm bảo tính bám sát và triển khai nội dung mạch lạc của bài văn, cụ thể: trên đường đưa người vợ nhặt về nhà, Tràng cảm thấy có cái gì "phớn phở" khác hẳn với ngày thường, hắn cười "tủm tỉm" và đôi mắt sáng lên đầy vẻ "lấp lánh"...

Sai kiến thức là lỗi rất lớn

Bạn dễ dàng nhận ra lỗi sai kiến thức, đó là: hiểu sai về nội dung ý nghĩa tác phẩm, nhần lẫn tên tác giả - tác phẩm, đánh giá chưa đúng về nhân vật, tình huống truyện. Nguyên nhân kiến bạn sai kiến thức Có thể xuất phát từ việc học tủ, học lệch trong quá trình ôn, không đọc tác phẩm, không cảm nhận và phân tích tác phẩm, phụ thuộc vào sách tham khảo, còn mang tâm trạng chây lười, ỷ lại,... mà thí sinh mắc phải lỗi này.

Để tránh áp dụng sai kiến thức trong phân tích văn học, các bạn học sinh cần đọc tác phẩm ít nhất 2 - 3 lần, thâu tóm cốt truyện, cấu tứ tác phẩm; nắm rõ tên tác giả, tác phẩm, nhân vật... Bên cạnh đó, cần học tổng thể kiến thức chứ không được chủ quan bỏ sót; đọc kỹ đề trước khi làm bài,...

Chánh được những lỗi viết văn trên, các bạn sẽ đạt được điểm tối đa trong bài thi môn văn trong kì thi tốt nghiệp THPT sắp tới rồi đó.