Xã hội ngày càng phát triển đòi hỏi kiến thức con người phải sâu rộng. Chính vì thế mà học là một hoạt động không thể thiếu đối với tất cả mọi người trong suốt cuộc đời. Lê nin từng nói: "Học, học nữa, học mãi".

Con người muốn vươn lên thì luôn luôn phải trau dồi kiến thức đáp ứng kịp những thay đổi của tri thức hiện nay. Bởi lẽ trong chúng ta ai cũng hiểu rằng kiến thức là vô tận mà sự hiểu biết của con người thì có hạn. Chính vì vậy mà tinh thần tự học có vai trò vô cùng quan trọng trong việc tiếp thu học hỏi những tri thức của nhân loại.

Học là công việc bản thân phải thu nhận kiến thức từ người khác truyền lại, rèn luyện thành kỹ năng, tri thức của bản thân mình: Học ở trường lớp, học thầy, học bạn... Quá trình tìm hiểu, thu nhận những kiến thức tự nhiên và xã hội để hình thành kỹ năng của bản thân thì sự tự học lại là sự chủ động, tích cực, độc lập tìm hiểu, lĩnh hội tri thức và hình thành kỹ năng mới cho mình. Hay nói cách khác tự học là tự mình tìm hiểu nghiên cứu, thu thập thông tin, kiến thức tự luyện tập để có kỹ năng riêng cho bản thân. 

Vấn đề tự học có thể không cần sự hướng dẫn của thầy cô, bạn bè. Bởi nó có phạm vi khá rộng tùy thuộc vào bản thân tự tìm hiểu của mỗi người: ví dụ như khi chúng ta nghe giảng, hay đọc sách làm bài tập, bản thân chúng ta cũng phải tự vận dụng tích cực từ suy nghĩ đến ghi chép nhằm mục đích sáng tạo rút ra những điều cần thiết, hữu ích cho bản thân. Mặt khác, tự học cũng có nhiều hình thức học khác nhau: chúng ta có thể tự tìm hiểu thông qua các loại sách báo, hay trên các phương tiện internet, thông qua các báo cáo của các chuyên gia, thầy cô giáo trong thư viện. Nhưng dù học trong hình thức nào thì sự chủ động tiếp nhận tri thức của người học vẫn là quan trọng nhất bởi nó giúp người học nắm được kiến thức vững vàng. Lợi ích từ việc tự học mang lại cho người có tinh thần tự giác học tập và rèn được tính chủ động, tự tin trong cuộc sống.

Tự học có nghĩa là phải chủ động chắt lọc các thông tin mình cần tránh thu nhập nhiều thông tin không hiệu quả. Chúng ta cần tìm hiểu vấn đề gì thì chỉ cần tìm tài liệu có liên quan đến nội dụng đó, từ đó đọc hiểu, chắt lóc những thông tin đã đọc được làm tài liệu, kiến thức cho bản thân.

Ngoài ra tự học ở nhà cần phải tự học lại các kiến thức về lý thuyết đã được thầy cô giảng ở trên lớp, biết vận dụng những kiến thức đó để làm các bài tập trong phần thực hành. Thực hành càng nhiều thì kiến thức lại càng nắm vững, lý thuyết được vận dụng nhuần nhuyễn thành kỹ năng tự nhiên của mỗi người. Tự học là tự tìm hiểu, sưu tầm thêm các bài tập nâng cao để bổ trợ thêm kiến thức. 

Trong tự học thì yêu cầu cao nhất là tính tự giác, tích cực đọc, nghiên cứu trước bài mới ở nhà trước khi học trên lớp, đọc sách tham khảo về các kiến thức có liên quan đến bài học hôm đó, đồng thời thông qua các thông tin tự nghiên cứu sáng tạo ra cách giải bài tập mới bằng con đường ngắn nhất, nhanh nhất và dễ hiểu nhất. Chúng ta cũng có rất nhiều tấm gương tự học vẫn thành tài tiêu biểu như Mạc Đĩnh Chi, Nguyễn Tất Thành… Và thực tế cũng chứng minh không có thầy cô nào giúp ta thu thập được kiến thức, sáng tạo cách giải mới trong việc học tập bằng chính bản thân mình. Tự học lấy nền tảng tự mình đôn đốc, tự mình chủ động quản lý việc học hỏi tiếp xúc với các tri thức mới của bản thân. Tự học sẽ giúp ta thu nạp được các kiến thức mới và xử lý thông tin mới nhanh nhất, có hiệu quả nhất, từ đó chúng ta vận dụng sáng tạo trong công việc và cuộc sống sau này.

Tự học giúp ta nhớ lâu và vận dụng những kiến thức đã học một cách hữu ích hơn trong cuộc sống. Không những thế tự học còn giúp con người trở nên năng động, sáng tạo, không ỷ lại, không phụ thuộc vào người khác. Từ đó biết tự bổ sung những khiếm khuyết của mình để tự hoàn thiện bản thân.

Tự học là một công việc gian khổ, đòi hỏi lòng quyết tâm và sự kiên trì. Tự học giúp con người trau dồi thêm nhân cách và tri thức của mình. Nói cách khác, tự học là việc làm độc lập gian khổ mà không ai có thể học hộ, học giúp. Bù lại, phần thưởng xứng đáng của tinh thần tự học: đó là niềm vui, niềm hạnh phúc khi ta chiếm lĩnh được tri thức. 

Với những lợi ích của tự học mang lại thì chúng ta cần phải bắt tay ngay từ bây giờ xây dựng cho mình tinh thần tự học, nhưng phải dựa trên nền tảng của sự say mê, ham học, ham hiểu biết, giàu khát vọng và kiên trì trên con đường chinh phục tri thức. Có như vậy thế hệ trẻ ngày nay mới lĩnh hội được tri thức mới của nhân loại để từ đó biến những ước mơ, hoài bão của mình trở thành sự thật trong tương lai gần nhất.

Càng tìm hiểu về tinh thần tự học, bản thân em thấy được sự quan trọng đó. Là đại diện cho những thế hệ trẻ, thế hệ tương lai của đất nước em tự hứa với bản thân cần nỗ lực học hỏi, chủ động học tập trau dồi kiến thức biến những ước mơ dự định thành hiện thực, góp phần giúp đất nước ta ngày một đi lên, ngày một phồn vinh giàu đẹp.